Dialekt małopolski - Krakowiacy wschodni | Wie¶ Zalipie dzi¶ |
Izabela St±por | ||||||||||
Nazwa wsi oraz gwarowa postać jej dopełniacza i miejscownika: Zalipie, Zalipia, (w) Zalipiu Przymiotnik od nazwy wsi: zalipiański, zalipski Gmina: Olesno Powiat: d±browski Położenie wsi: Zalipie leży ok. 13 km od D±browy Tarnowskiej (w kierunku północno-zachodnim) i w odległo¶ci ok. 27 km od Tarnowa (w kierunku północnym). Gmina Olesno leży w południowo-wschodniej Polsce, na pograniczu Pogórza Karpackiego i Kotliny Sandomierskiej. Gmina zajmuje obszar 77,77 km² (użytki rolne: 82%, użytki le¶ne: 8%), co stanowi 14,76% powierzchni całego powiatu. Należ± do niej następuj±ce sołectwa: Adamierz, Ćwików, D±brówka Gorzycka, D±brówki Breńskie, Niwki, Olesno, Ole¶nica, Pilcza Żelichowska, Podborze, Swarzów, Wielopole, Zalipie. Województwo: małopolskie W latach 1975-1998 gmina należała do województwa tarnowskiego. Ludno¶ć: 743 osób Powierzchnia wsi: 8,05 km² Wie¶ Zalipie słynie z malowanych chat i zagród, st±d często nazywana jest malowan± wsi±. Zwyczaj ozdabiania wiejskich izb kwiecistymi malunkami wywodzi się z końca XIX wieku i był typowym sposobem dekoracji domostw w wielu regionach. W Zalipiu jednak malowidła wykonywano także na zewnętrznych ¶cianach budynków, studniach i płotach, jak również na piecach, sufitach i sprzętach domowych. Obecnie w Zalipiu znajduje się obecnie ok. 20 malowanych domów. Wybitn± malark±, która rozsławiła Zalipie była Felicja Curyłowa (1904-1974). Jej dom jeszcze za życia malarki był odwiedzany przez turystów. Wnętrze domu jest zdobione ornamentami wykonanymi przez artystkę, a ponadto wycinankami i malowankami na papierze. W mieszkaniu znajduj± się oryginalne meble oraz narzędzia rolnicze, sprzęty, naczynia, elementy stroju ludowego, oleodruki i pami±tki po zmarłej artystce . Obecnie zagroda stanowi czę¶ć Muzeum Okręgowemu w Tarnowie, a jej opiekunk± jest wnuczka Pani Wanda Racia (wnuczka Felicji Curyłowej). Obecnie tradycja malarska jest wci±ż podtrzymywana. Dzi¶ zalipiańskie zdobnictwo uprawiaj± gospodynie seniorki i młodsze pokolenie, które pracuj± w "Domu Malarek". |