Dialekt małopolski - Krakowiacy wschodni
Region dziś PDF Drukuj Email
Izabela Stąpor   

Obszar gwar pogranicza Małopolski środkowej (zamieszkiwany przez Krakowiaków wschodnich) nie stanowi odrębnego regionu zarówno pod względem geograficznym, jak i administracyjnym.

Zajmuje fragment zachodniej część Kotliny Sandomierskiej (a dokładniej takie mezoregiony, jak: Nizina Nadwiślańska, Podgórze Bocheńskie i Płaskowyż Tarnowski). Trudno określić powierzchnię terenu, na którym występują omawiane gwary (mozna przypuszczać, że łącznie zajmują obszar ponad 2500 km²).

Zgodnie z podziałem administracyjnym Polski z 1 stycznia 1999 r. część terenów zamieszkiwanych przez Krakowiaków wschodnich należy obecnie do województwa małopolskiego, obejmując powiaty: wielicki (powierzchnia: 427,8 km², ludność: 101,1 tys.), bocheński (powierzchnia: 631,5 km², ludność: 100,3 tys.), brzeski (powierzchnia: 590 km², ludność: 90,574 tys.), proszowicki (powierzchnia: 414,6 km², ludność: 44,0 tys.), tarnowski (powierzchnia: 1333,7 km², ludność: 193,6 tys.) i dąbrowski (powierzchnia: 527 km², ludność: 59,5 tys.).

Najważniejsze miasto regionu to Tarnów, miasto o bogatej historii i tradycji. Po wojnie Tarnów był miastem powiatowym w woj. krakowskim. W roku 1975, w wyniku reformy administracyjnej kraju, Tarnów został siedzibą województwa. Miasto stało się ważnym ośrodkiem administracyjnym, gospodarczym i kulturalnym regionu. Z dniem 1 stycznia 1999 r. miasto straciło status województwa. Obecnie jest siedzibą dwóch powiatów, grodzkiego i ziemskiego w woj. małopolskim.

Tarnów jest dużym ośrodkiem przemysłowym z dominującym przemysłem chemicznym (Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach S.A.), maszynowym (Zakłady Mechaniczne Tarnów, Fabryka Silników Elektrycznych "Tamel"), spożywczym (Zakłady Mięsne Mięstar wchodzące w skład Grupy Sokołów, Zakłady Mleczarskie Mlektar, Zakłady Przemysłu Chłodniczego Fritar), materiałów budowlanych (największa w kraju cegielnia: Leier-Tarnów S.A., Bruk-Bet), włókienniczym (Spółdzielnia Tarnowska Odzież, Tarnospin, Tarkonfex), skórzanym (Przedsiębiorstwo Tarnokop), szklarskim (Huta Szkła Gospodarczego Tarnów wchodząca w skład Grupy Krosno S.A). W regionie istnieją Specjalne Strefy Ekonomiczne: Tarnowski Klaster Przemysłowy "Plastikowa Dolina" i Park Przemysłowy "Kryształowy".

Źródła:

 
« poprzedni artykuł   następny artykuł »